Balçiçek İlter'in Habertürk TV'de sunduğu "Söz Sende"nin bugünkü programı, "Sarıkamış Olayları"na ayrıldı.
Yarın, 22 Aralık 1914 günü başlayan "Sarıkamış Savaşları"nın yıldönümü.
Bu nedenle bugün, yani 21.12.2010 Salı günü saat 18.10'da, Sarıkamış Dayanışma Grubu Başkanı Bingür Sönmez, "Tarihte Sarıkamış Olayları"na ilişkin akıllarda kalan ne varsa hepsini cevaplandırmak üzere
ekranda olacak.
ekranda olacak.
Peki, 20-24 Aralık 1914 günlerinde gerçekten neler yaşanmıştı.
Bingür Sönmez'in anlatısıyla görelim o günleri...
20 Aralık 1914
Mutedil giden havanın bozmasıyla hafif kar başlıyor. 85., 86. ve 87. alaylarla 17. Topçu alayı Horhor Yaylası'nda toplanıyor. Açıkta geceliyorlar. Plan: 29. Tümen Lafsor'a gidecek, 17. Tümen onun takip edecek, 28. Tümen Şekerli'ye ilerleyecek.
22 Aralık 1914
Fırtına ve kar göz açtırmıyor. Lafsor'a gidecek olan 29. Tümen gece yarısından sonra 85., 86. ve 87. alaylarla birlikte Horhor Yaylası'nda toplanıyor.
87. Alay Tümen Karargâhı ile birlikte Horhor Yaylası'na gidecekken yolunu şaşırıyor ve Eldenik'e iniyor. Bu esnada, habercilik yapan "Harbiye öğrencisi Rıfat Bey, gece saat 11.00'de yola çıkmış olmasına rağmen o da yolunu kaybettiğinden dönüp dolaşıp tümen karargâhına geri geldiği için 85. ve 86. Alaylar harekât emrini alamıyor ve yerlerinde kalıyorlar. Daha sonra bizzat 29. Tümen komutanı Arif Baytı'nın gayretleri ile Horhor Yaylası'ndan hareket başlıyor.
Enver Paşa ve Alman General Bronsart, Harekât Şube Müdürü Feldman ile kurmay heyeti ve maiyeti 9. Tümen Komutanı İhsan Paşa ile birlikte içtima mahalline geliyorlar.
Yürüyüş tertibatı şöyle:
85. Alaydan bir tabur sağ yancı, diğer taburlar topçu ile birlikte öncü, geri kalanlar Mendehor - Verintap - Koçfanes istikametinde ilerliyor. Öncüler, Verintap'a yaklaştıklarında düşman ateşi ile karşılaşıyor ve iki bölük olan düşmanı tard ederek yola devam ediyor.
Koçfanes'e varılıyor, tümenin büyük bölümü buraya yerleşiyor, Lafsor'a ileri karakol kuruluyor. 22/23 Aralık gecesi burada geçiriliyor.
Ertesi gün fırtına sükûnet buluyor, hava açıyor.
Arazi derin bir kar tabakası ile örtülmüş ve kuru soğuklar artmıştır.
Soldan ilerleyen 28. Tümen mukavemet göstermeden geri çekilen düşmanı takip ederek Şekerli'ye, 17. Tümen Kinzesor ve Verintap'a varmış, Kolordu'nun sağ yan ve gerilerini muhafaza etmek için Kozican Tepesi'ni işgal etmek üzere 49. Alay'ı Pertanos'ta bırakmıştır.
23 Aralık 1914
Kolordu sabah 07.30'da harekât emri almış ve Çıtaka varmış olan öncüyü Bardız'a sevk etmiştir.
Tümen Karargâhı Koçfanes'ten Lafsor'a hareket etmiş, Sabah 09.00'da Lafsor'a varan tümen komutanı Albay Arif Baytın, 85. Alay ile 29. Alay'ın 3. Topçu Taburu'nu toplu nizam halinde bulmuş ve askerle subaya hitaben şu konuşmayı yapmıştır:
"Erler, evlatlar !..
Günlerden beri karlı dağlar aşarak, muharebeler vererek geçtiğiniz köyleri artık geride bırakıyoruz. Bugün veya yarın hududu aşacağız. Allah'ın inayeti ile ordumuzun fedakârlığı ve sizlerin kahramanlığı sayesinde, hududun ötesinde kalmış olan din kardeşlerimizin kurtulması yakındır. Bu surette sıkıntı ve meşakkatlerinizin mükâfatını görecek ve sayısız nimetlere kavuşacaksınız. Bizlerden gayret ve Allah'tan muvaffakiyet...
İLERİ !.."
Söylevden sonra saat 09.15'te öncü Milikar - Çıtak - Hamas - Bardız istikametinde yola çıkıyor. Tümenin geri kalanı da öncüyü takip ediyor.
Tümen Karargâhı saat 17.00 sıralarında Çıtak'ta kuruluyor. Öncü Bardız istikametindeki Norşın'a gönderiliyor.
Soldan hareket eden 28. Tümen Piktir'e, 17. Tümen'de 29. Tümen'in ardından Lafsor'a varıyor.
29. Tümen 9. Kolordu'nun kol başı olarak, Kuşa - Pertanos - Bardız yolunu üç günde ve hergün ortalama 20 kilometre yürümüştür. Bu üç gün içinde bir konaktan diğer konağa giderken yolların iki tarafında önde giden birliklerin bıraktıkları bir hayli donmuş efradın cesetlerine ve köylerde kalmış hastalarına ve döküntülerine tesadüf edilmiştir.
24 Aralık 1914
Sabah 09.30'da Kolordu'dan gelen emirle yola çıkılıyor. Öncüler Norşın'dan saat 13.00'te, Tümen Karargâhı 15.00'te Çıtak'tan hareket ediyorlar.
85. Alay Hamas-Bardız arasında düşmanla çatışarak düşmanı tard ediyor ve Hamas'a girerek Rus sınırını aşmış oluyor.
Buradan da Bardız'a girerek kiliseye çevrilen caminin kulesine 85. Alay sancağını çekiyorlar.
Bu yılki "Sarıkamış Şehitleri Kış Anma Törenleri" de 24 Aralık'ta başlayacak.
Tüm aktiviteler "Erzurum Valiliği" ve "Erzurum Atatürk Üniversitesi Rektörlüğü"nün himayelerinde "AKUT", "İzcilik Federasyonu" ve "Sarıkamış Dayanışma Grubu"nun katılımları ile yapılacak.
Öncekilere göre çok daha farklı olacağı düşünülen bu törenlerde, katılımcılar, Sarıkamış "Bardız Yayla Şehitliği"nde sabaha kadar nöbet tutacaklar.
10 Aralık'ta yayınlanan "Tören Programı" şöyle:
GİDİŞ Günü: 24 Aralık 2010 Cuma
GİDİŞ Günü: 24 Aralık 2010 Cuma
07 00 - Uçak ile Erzurum'a hareket
09 30 - Erzurum Hükûmet Konağı'ndaki "Erzurum'un Kahraman Çocukları"rölyefi önünde anma töreni ve sonrasında Bardız'a geçiş
13 00 - Bardız'ın 9. Kolordu'nun Ruslardan aldığı ilk köy olması nedeniyle anma töreni yapılacak. O günlerde 29. Tümende Türk Bayrağı bulunamadığı için göndere çekilen 85. Alay Sancağı hadisesi canlandırılacak ve ardından da tören mangası tarafından saygı atışı yapılacak.
16 00 - AKUT ekibi ve 500 izci çocuk ile birlikte Bardız Yayla Şehitliği'ne gidilecek. İzciler tarafından köy içinde, diğer katılımcılar tarafındansa şehitlikte, sabaha kadar saygı nöbeti tutulacak. Tören sonunda tören mangası saygı atışı yapacak.
Bu nöbet sırasında AKUT tarafından organize edilen kutup çadırları kurulacak ve "Bardız Derneği"nce büyük kamp ateşleri yakılacak.
Ana haber bültenlerine canlı yayın bağlantıları yapılacak.
DÖNÜŞ Günü: 25 Aralık 2010 Cumartesi
Geçen yılki törenlerin nasıl geçtiğini öğrenmek ya da törenler sırasında kendisini ve yakınlarını Dileyen herkes, geçen yılki törenlerin dijital ortamda yayınlanmış fotoğraflarını aşağıdaki internet adreslerinden yararlanarak izleyebilir. 1 - http://www.memorial.com.tr/ media/uploads/bs/dsc_0999.jpg
2 - http://www.memorial.com.tr/ media/uploads/bs/dsc_0295.jpg
3 - http://www.memorial.com.tr/ media/uploads/bs/dsc_1000.jpg
2 - http://www.memorial.com.tr/
3 - http://www.memorial.com.tr/
Yurt içi ve yurt dışından bu yılki organizasyonla ilgili bilgi almak isteyenlerin;
90 212 272 77 72 ve 90 212 272 78 48 numaralı telefonlardan Haluk Kurt'la irtibat kurmaları gerekmektedir.
.
.
.
Günay Tulun.
.
.
Haberciden Gazetesi
Facebook Sessizliğin Sesi Kulübü
Erzurum Sesleri Gazetesi
Google Sessizliğin Sesi Grubu
Samsun Sesleri Gazetesi
Sessizliğin Sesleri Gazetesi
Edirne Sesleri Gazetesi
İstanbul'un Sesleri Gazetesi
Dünya Türkleri Birliği - World Turkish Alliance
Dünya Türkleri Birliği - World Turkish Alliance